MEMORIJALNI KOMPLEKS MIHAJLO PUPIN

Kontakt | Zakazivanje obilaska | Pon - Pet 09:00 do 16:00 časova | Sub - Ned 10:00 do 15:00 časova

NARODNI DOM MIHAJLO I. PUPIN

Narodni dom Mihajla Pupina nalazi se u centru Idvora, u porti crkve Blagovesti presvete Bogorodice i predstavlja zadužbinu Mihajla Pupina. Izgrađena je u stilu ekleptike, a na samom ulazu nalazi se Pupinova bista, rad Ivana Meštrovića. Portal je flankiran dovratnicima i nadvratnikom od pečene keramike koji su naknadno dodati 70-ih godina i delo su keramičarke Dalije Prvački.

Zadužbina je sagrađena 1935. godine i u to vreme bila je najsavremenija zgrada u okolini, sa velikom bibliotekom,sopstvenim strujnim generatorom, salom od sto pedeset sedišta, galerijom, binom i čitaonicom.

Nameru da u svom rodnom mestu Idvoru, o svom trošku, sagradi Narodni dom Mihajlo Pupin je prvi put izneo U časopisu „Privrednik“ za novembar i decembar 1933. godine, u članku „Baštovanska industrija“. Ovaj dom, po njegovim rečima „ne bi bio samo čitaonica, nego i škola u kojoj bi se Idvorska mladež, pa i stariji Idvorci, poučavali u negovanju voća i povrća i u drugim poljoprivrednim poslovima“.

Dugo se verovalo da je Mihajlo Pupin želeo da ona služi samo u svrhu edukacije stanovništva u oblasti poljoprivredne proizvodnje, voćarstva i vinogradarstva. O tome piše i list Politika, međutim, u pismu iz decembra 1933. godine, koje je uputio svojoj sestričini Leposavi Terzin, Pupin demantuje pisanje Politike i kaže da je želeo da svom narodu pokloni zdanje u kom će mladi ljudi, uz pomoć savremenih tehnologija radija i televizije, sticati nova iskustva. U poslednjih deset godina u Zadužbini se održavaju turističke ture, razna predavanja, akademije, pozorišne predstave, kao i kamp za mlade talente, koji okuplja talentovanu decu iz oblasti fizike i matematike.

RODNA KUĆA

Rodna kuća Mihajla Pupina sagrađena je početkom 19. veka. U njoj je Pupin proveo svoje detinjstvo, sve do odlaska na dalje školovanje.

Kuća je smeštena na jednoj od pravougaonih parcela, do glavne ulice, tipične za ušorena banatska sela iz perioda austro-ugarske vladavine. Građena kao razvijeniji tip panonske kuće, poznate kao „kuća na brazdu“. To je Banatska kuća koja se proteže dužinom imanja, sa karakterističnom fasadom. Pravougaone je osnove, sagrađena na regulacionoj liniji ulice i postavljena užom stranom ka ulici. Sa ulične strane kuća ima jednu veću sobu sa dva prozora i jednu manju sa jednim prozorom. Na veću prostoriju nadovezuje se kuhinja koja je centralna prostorija kuće, iza koje je, ka dvorištu, još jedna soba. U obe veće sobe nalaze se zidane peći koje su se ložile iz kuhinje, a u kuhinji je bilo otvoreno ognjište. Iza male sobe sa ulice nalazi se ulazni trem sa stubovima od opeke. Zidana je u opeci, omalterisana i obojena, pokrivena dvovodnim krovom sa biber crepom i ima zabatni zid ka ulici, oblikovan karkteristično za vojvođanske kuće. Unutrašnjost oslikava svakodnevni život u vreme kada je Mihajlo Pupin živeo u njoj. Nameštaj ne pripada Pupinovim roditeljima, ali je autentičan za vreme koje je naučnik proveo u rodnoj kući. Mala soba sa ulice nameštena je kao radna soba i tu su izložene fotografije iz života Mihajla Pupina, kao i nekoliko originalnih pisama.

Kuća je prvi put rekonstruisana 1979. godine, kada je postala deo muzejskog kompleksa, a 2004. je izvršena nova rekonstrukcija, u čast 150. godišnjice rođenja velikog naučnika. Rodna kuća jednog od najuspešnijih Srba u dijaspori danas predstavlja mesto svojevrsnog hodočašća. Uređena je kao muzejska postavka.

STARA ŠKOLA

Zgrada Stare škole je sagrađena 1843. godine. U njoj se školovao Mihajlo Pupin. To je tipski objekat, namenski građen u obrazovne svrhe. Zgrada se nalazi na obodu seoskog parka, u neposrednoj blizini Narodnog doma. Zgrada je pravougaonog oblika, i to dužom stranom, na kojoj je ulaz, okrenuta ka parku, a kraćom stranom ka Ulici Ive Lole Ribara. To je prizemna građevina zidana od opeke sa drvenom međuspratnom i krovnom konstrukcijom, pokrivena biber crepom. U osnovi je simetrična sa centralnim hodnikom, dve učionice, pomoćnim prostorijama i dva trema na dvorišnoj strani. U učionici u kojoj je muzejska postavka nalazi se zidana peć. Sve prostorije imaju drveni pod, dok je u ulaznom hodniku pod od šestougaone opeke. Fasada je jednostavna, u skladu s vodećim ukusom u austrijskoj provinciji tog vremena. Nosi naznake uprošćenog neoklasicizma - ravni natprozornici s imitacijom svodnih kamenova, jednostavni venac i parapetne ploče. Na prednjoj (severnoj) fasadi se razlikuju centralna, malo izbačena i dve bočne celine. Fasada je izdeljena lezenama između prozora, pri čemu su lezene središnjeg dela fasade dodatno dekorisane pločama u plitkoj rustici. Dvokrilna vrata glavnog ulaza ukrašena su geometrijskim elementima. Zadnja fasada je sasvim jednostavna, bez dekoracije, sa centralno postavljenim ulazom i dva trema nadvišena sa po tri segmentna luka. Godine 1979. u učionici desno od ulaza Muzej Vojvodine je uradio postavku posvećenu liku i delu Mihajla Pupina i ona je bila otvorena za posete sve do početka rekonstrukcije zgrade.

Zgrada je trenutno u procesu rekonstrukcije i u njoj će, po završetku radova, biti otvorena nova, interaktivna postavka. Takođe, Pupinova učionica će posle restauratorko - konzervatorskih radova biti dostupna posetiocima.